بر مبنای خبر نشر شده در مطبوعات دولت افغانستان با پولی که آمریکا در اختیار قربانیان جنایات سربازان آمریکای در پنجوای قندهار قرار داده به ازای هر فرد کشته شده در این حادثه ۴۶هزار دلار و به مجروحان نیز ۱۰هزار دلار پرداخت کرده که جمعاً رقم این غرامت بالغ بر۸۶۰ هزار دلار میشود.
در نگاه اول شاید پرداخت ۴۶ هزار دلار به ازای هر فرد کشته شده آن هم در حالی که اکثر ۱۷ کشته شده از ۳خانواده بودهاند، رقم زیادی برای خانوادههای این منطقه محروم باشد، اما با مقایسهای بین حوادث مشابه رخ داده در کشورهای دیگر به خصوص اروپا و آمریکا در مییابیم که این رقم بسیار ناچیز است.
حادثه لاکربی که در پی آن ۲۵۹ مسافر در یک اقدام مشکوک که به لیبی نسبت داده شد، کشته شدند، نمونه خوبی است.
در این حادثه، هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ شرکت هواپیمایی پانامریکن که در سال ۱۹۸۸از لندن به مقصد نیویارک درحال پرواز بود، بر فراز آسمان شهر لاکربی اسکاتلند منفجر شد.
در پی این حادثه دولتهای آمریکا و انگلیس لیبی را مقصر اعلام کرده و تحریمهای بینالمللی را علیه این کشور اعمال کردند. این فشارها به قدری زیاد بود که سرانجام دولت قذافی وادار به تسلیم و پرداخت غرامت شد و عامل حادثه را که آمریکا عبدالباسط مقراحی میدانست، تسلیم انگلیس کرد که مقراحی در این ماجرا توسط دستگاه قضایی بریتانیا به حبس ابد محکوم شد.
در سال ۲۰۰۳ قذافی با پذیرفتن مسئولیت این حادثه مبلغ ۳ میلیارد دلار به عنوان غرامت به خانوادههای قربانیان پرداخت کرد که به ازای هر فرد بیش از ۱۱ میلیون دلار میشود.
در آن حادثه کشوری مقصر اعلام و فردی به حبس ابد محکوم و ۳ میلیارد دلار غرامت مطالبه شد، در حالیکه نه لیبی و نه فرد مظنون هیچگاه مسئولیت حادثه را نپذیرفتند و دولت لیبی تنها به دلیل فشارهای بینالمللی و تحریم، مجبور به این کار شد.
اما حادثه قندهار به کلی متفاوت است. در این حادثه که گفته میشود یک یا چند سرباز آمریکایی به محلهای رفته و ضمن تجاوز به ۲ زن، ۱۷ نفر را که اکثر آنها کودک و زن بودند را کشته و سپس اجساد آنها را آتش زدهاند.
رابرت بیلز فردی که از سوی ارتش آمریکا به عنوان مظنون اصلی حادثه قندهار معرفی شده برای محاکمه خود به آمریکا رفت و با طرح مشکل روانی سرباز مذکور، برائت یافت.
پرداخت غرامت به اتباع افغانستان حادثه قندهار بار دیگر دموکراسی، آزادی، برابری و احترام به حقوق بشر مورد ادعای غرب را با سؤال جدی مواجه میکند. آیا ارزش جان انسانهای بیگناه و غیرنظامیان در کشور افغانستان با کشورهای غربی تفاوت دارد؟
انسان، انسان است چه غربی باشد چه شرقی، چه افغانی باشد چه آمریکایی و چه اروپایی. گرچه این غرامتها نمیتواند بار دیگر کشته شدگان را زنده کند، اما چرا باز هم در بهایی که برای کشته شدگان پرداخت میشود، تبعیض وجود دارد؟
خوب این چیزی است که غربیها انجام میدهند اما میماند نقش کمیسیون حقوق بشری که از همان اول ایجاد آن کلمات حفاظت و حمایت از بشر و تساوی حقوق آنها بر سر دروازهء آن با خط نستعلیق خوشرنگ نوشته بودند ولی باوجود گذشت دوازده سال ما تاکنون در انتظار آن روزی هستیم که این کمیسیون مستقل حداقل اعتراض خویش را نسبت به عملکرد غاصبانه و تبعیضانهء اشغالگران در صدر اخبار مطبوعات نشر نماید. پس دراینجا حقیقت این ضرب المثل برایمان هویدا میشود که گفته اند سالی که خوش است از بهارش پیداست. حکومتی که مزدور باشد تمامی افراد کارکنان و منصوبین آن و حتی ارکانها و تشکیلاتی که استقلال و خودمختاری آنرا بر سنگ بنیادش نوشته بودند نیز ثابت کردند که فقط بلندگویی بیش نیستند .